Jesteś tutaj

Newsletter

Koronawirus – raz na dziesięć lat…

W  numerze 2/2020 czasopisma Uczelni pt. „Medycyna  Dydaktyka Wychowanie” ukazał się artykuł poświęcony rozpoczynającej się pandemii COVID-19 autorstwa dr hab. n. med. Anety Nitsch-Osuch, kierownika Zakładu Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego.

Epidemiolodzy są zgodni: średnio raz na dziesięć lat na świecie pojawia się nowy koronawirus, stając się problemem klinicznym indywidualnych pacjentów, ale także powodując zagrożenia dla zdrowia publicznego. W 2002 roku obserwowano zachorowania znane jako SARS (ang. Severe Acute Respiratory Syndrome), zespół ciężkiej ostrej niewydolności oddechowej, zanotowano wówczas 8.437 zachorowań, śmiertelność wynosiła 10%. Pierwszy raz rozpoznał chorobę lekarz WHO, Carlo Urbani, który diagnozował 48-letniego biznesmena z nieznanym schorzeniem przebiegającym tak jak zapalenie płuc, sam zakaził się od niego i zmarł 29 marca 2003 roku w Tajlandii. W 2012 roku po raz pierwszy raportowano zachorowania nazwane  MERS, bliskowschodni zespół oddechowy (ang. Middle East Respiratory Syndrome), znanych jest 2494 zachorowań, śmiertelność wynosiła 34%. Prawdopodobnym źródłem dla SARS i MERS były nietoperze i wielbłądy. Po raz trzeci koronawirus zwrócił na siebie światową uwagę nie zachowując dziesięcioletniej przerwy, bo w 2020 roku…

W dniu 11 marca 2020 roku dyrektor WHO, Tedros Adhanom Ghebreyesus, ogłosił drugą pandemię XXI wieku – pandemię koronawirusa SARS-CoV-2 (ang. Severe Acute Respiratory Syndrome Coronavirus 2), wywołującego chorobę COVID-19 (ang. Coronavirus Disease). Jak podkreślił, jest to pierwsza pandemia wywołana przez koronawirusa (ale druga w tym stuleciu, po pandemii wywołanej przez wirus grypy A (H1N1) pdm 09 w 2009 roku). W Polsce wirus SARS-CoV-2 pierwsze potwierdzone zachorowanie stwierdzono   4 marca 2020 roku. Jak należało się spodziewać i co było nieuniknione, liczba zachorowań zwiększała się. Pozostaje odpowiedź na pytanie, czy w naszym kraju powtórzy się model włoski (z dużą liczbą zachorowań i licznymi zgonami), czy niemiecki (gdzie pandemia wydaje się być lepiej kontrolowana). Szansą na uniknięcie modelu włoskiego jest wdrożenie działań mających na celu „dystansowanie społeczne”, czyli zamknięcie szkół, galerii handlowych, telemedycyny – wszystko po to, by ograniczyć możliwą transmisję wirusa w populacji.

 

Pełny tekst artykułu w załączonym pliku pdf z nr 2/2020 MDW do pobrania >>>TU<<<

Nowy Zarząd Towarzystwa Naukowego Warszawskiego

Członkami Towarzystwa Naukowego Warszawskiego (TNW), którego historia sięga 1097 roku, jest obecnie, w roku 2020 około 450 uczonych, powiązanych głownie z warszawskimi instytucjami naukowymi. TNW jest podzielone na 6 wydziałów tematycznych: Sekcja I - językoznawstwa i historii literatury, Sekcja II - nauk historycznych, społecznych i filozoficznych, Sekcja III - nauk matematycznych i fizycznych, sekcja IV - nauk biologicznych, sekcja V - nauk medycznych; sekcja VI - nauk technicznych z sekcją rolniczą.

Prezesi TNW to profesorowie: Aleksander Jabłonowski (1907-1913), Teodor Dydyński (1913-1916), Bronisław Chlebowski (1916-1918), Jan Karol Kochanowski (1918-1925), Kazimierz Żórawski (1925-1931), Wacław Sierpiński (1931-1952), Wiktor Kemula (1981-1985), Aleksander Gieysztor (1986-1992), Bolesław Górnicki, 91992-1995), Witold Rudowski (1995-2001), Andrzej Paszewski (2001-2007), Janusz Lipkowski (2007-2020), Jerzy Marian Langner (od 2020).

Przewodniczącą Sekcji V Nauk Medycznych została prof. dr hab. n. med. Dagmara Mirowska-Guzel (kierownik Katedry i Zakładu Farmakologii Doświadczalnej i Klinicznej WUM), a sekretarzem dr hab. n. med. Aneta Nitsch-Osuch (kierownik Zakładu Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego WUM).

Obrona rozprawy doktorskiej lek. Anny Jagielskiej

W dniu 5 marca 2020 roku odbyła się publiczna obrona lekarz Anny Jagielskiej z Zakładu Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego WUM. Tytuł rozprawy brzmiał: „Ocena skuteczności immunologicznej oraz tolerancji tetrawalentnej szczepionki przeciw grypie u chorych z otyłością”.

Promotorem była dr hab. Aneta Nitsch-Osuch (kierownik ZMSiZP WUM), a recenzentami byli: prof. dr hab. n. med. Adam Antczak (kierownik Kliniki Pulmonologii Ogólnej i Onkologicznej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi) oraz dr hab. n. med. Mariusz Duplaga, prof. nadzw. UJ, kierownik Zakładu Promocji Zdrowia i e-Zdrowia Uniwersytetu Jagiellońskiego).

Na podstawie przeprowadzonego badani, po analizie uzyskanych wyników, doktorantka sformułowała następujące wnioski: 1. Tetrawalentna inaktywowana szczepionka przeciw grypie typu „split” jako skuteczna immunologicznie powinna być stosowana u pacjentów z otyłością w celu ochrony przed zachorowaniem. 2. Stopień otyłości nie wpływa niekorzystnie na skuteczność immunologiczną tetrawalentnej inaktywowanej szczepionki przeciw grypie, w związku z czym może ona być rekomendowana u wszystkich chorych z otyłością. 3.Tetrawalentna inaktywowana szczepionka przeciw grypie jest dobrze tolerowana przez pacjentów otyłych i może być bezpiecznie stosowana.

Wśród licznych gości zgromadzonych na obronie była m.in. prof. Lidia Brydak, kierownik Krajowego Ośrodka ds. Grypy z Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego-Państwowego Zakładu Higieny, w którym wykonywane były oznaczenia miana przeciwciał oraz prof. Longina Kłosiewicz-Latoszek, dyrektor naukowy Instytutu Żywności i Żywienia, gdzie mieści się poradnia w której rekrutowani byli pacjenci do badań.

Nowa edycja „Przewodnika antybiotykoterapii”

Nakładem wydawnictwa Alfa Medica Press ukazał się, jak co roku, „Przewodnik antybiotykoterapii” pod redakcją prof. Danuty Dierżanowskiej i dr hab. Anety Nitsch-Osuch.

Od wielu lat monografii stanowi praktyczne narzędzie pracy używane przez lekarzy. W tym roku przewodnik został wzbogacony o informacje dotyczące zastosowania szybkich testów diagnostycznych, m.in. wykorzystywanymi w diagnostyce grypy i RSV, grypa, RSV, opisano także zasady leczenia przyczynowego grypy z użyciem inhibitorów neuraminidazy, poszerzającym tym samym informacje o leczenie zakażeń wirusowych.

Wykład „Medycyna paliatywna” dla licealistów w ramach Programu Patronackiego WUM

W dniu 25 lutego 2020 roku, na zaproszenie dr hab. n. med. Ewy Bałkowiec-Iskry, koordynatora Programu Patronackiego WUM dla uczniów liceów, odbył się wykład, który wygłosił dr n. med. Tomasz Dzierżanowski, kierownik Pracowni Medycyny Paliatywnej w Zakładzie Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego. 

Prelegent podkreślił, iż medycyna ma różne oblicza. Z jednej strony zajmuje się człowiekiem od pierwszych chwil jego zaistnienia – położnictwo, neonatologia i pediatria. Z drugiej – także człowiekiem u kresu życia. Przez tysiąclecia chory nieuleczalnie pozostawiany był w okresie umierania sam sobie i rodzinie. Dopiero w połowie XIX wieku zrodziła się świadomość konieczności zapewnienia dobrych warunków umierania oraz organizacji instytucji medycznych nakierowanych na leczenie i pielęgnację pacjentów w schyłkowym okresie choroby. Około 50 lat temu powstała dziedzina medycyny zajmująca się tymi chorymi – medycyna paliatywna, a zasady leczenia bólu sformułowano jeszcze później. 

Wykładowca wyjaśnił licealistom, iż celem medycyny paliatywnej jest jak najwyższa jakość życia chorych i ich rodzin stojących wobec nieuleczalnej i postępującej choroby, poprzez zapobieganie i leczenie przyczyn cierpienia w czterech obszarach: somatycznym, psychicznym, socjalnym i duchowym. Korzeniem całej współczesnej medycyny, a szczególnie medycyny paliatywnej, jest zasada bezwarunkowej wartości życia. Z niej wyrasta koncepcja godności człowieka w każdym aspekcie jego życia, także w okresie cierpienia i umierania. Victor E. Frankl zauważył, że „nie tylko życie kreatywne i polegające na bogactwie doznań ma sens; skoro życie jako takie ma jakikolwiek sens, wówczas musi mieć go również cierpienie". Opieka paliatywna wyraża szacunek wobec wartości życia chorego, przez co uznaje czas umierania za proces naturalny, nie opóźnia zgonu osoby umierającej (poprzez odstąpienie lub zaniechanie terapii daremnej/uporczywej), ale też nie przyspiesza zgonu i zdecydowanie przeciwstawia się eutanazji i wspomaganemu samobójstwu.

Licealista, decydując się na studia medyczne, wybiera najpiękniejszy zawód, jaki można sobie wyobrazić – nie tylko zawód trudny i wymagający nieprzeciętnych zdolności nauki, ale też dający możliwość pełnej realizacji swojego człowieczeństwa – poprzez pomoc osobom słabym, chorym i umierającym. A Warszawski Uniwersytet Medyczny jest jednym z najlepszych miejsc realizacji swojego marzenia stania się lekarzem czy pielęgniarką.

Więcej o medycynie paliatywnej w numerze 1/2020 czasposima Medycyna Dydaktyka Wychowanie - do pobrania tutaj.

Wykład poświęcony profesorowi Marcinowi Kacprzakowi

7 lutego 2020 roku, w Auli Zakładu Medycyny Sądowej, odbyło się drugie  spotkanie z cyklu „Koryfeusze warszawskiej medycyny akademickiej i ich szkoły naukowe”. Uczestnicy wysłuchali prelekcji dr hab. Anety Nitsch-Osuch , kierownika Zakładu Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego WUM, pt. „Nie ma ani takiej nędzy, ani takiego bogactwa, które by higieny nie potrzebowało stale. Prof. Marcin Kacprzak – lekarz, filantrop, czarodziej słowa, nauczyciel i rektor."

Początek spotkania poświęcono biografii prof. Marcina Kacprzaka (1888-1968) - rektora Akademii Medycznej w Warszawie w latach 1955-1962, pioniera higieny i medycyny społecznej (dziś nazywanej zdrowiem publicznym) w Polsce. Profesor, jako jeden z pierwszych naukowców w kraju, wprowadził do terminologii medycznej pojęcie medycyny zapobiegawczej i dostrzegał znaczenie nierówności społecznych, obecnie nazywanych nierównościami w zdrowiu. Podczas wykładu dr hab. Aneta Nitsch-Osuch przypomniała, że prof. Marcin Kacprzak był także współtwórcą Światowej Organizacji Zdrowia i jako jedyny Polak został uhonorowany najwyższym wyróżnieniem WHO – Medalem Leona Bernarda. Ukazano również bardziej prywatną sferę życia Profesora, związaną nie tylko z Warszawą, ale i z rodzinnymi okolicami Płocka (Lelice), gdzie nazywano go „Naszym Doktórem”. Prelegentka podkreśliła działalność dobroczynną Profesora, który był fundatorem m.in. gabinetu lekarskiego, pracowni biologicznej, sztandaru w szkole w Lelicach, a wraz z małżonką – fundatorem stypendium dla młodzieży osiągającej bardzo dobre wyniki w nauce, zainteresowanej medycyną.

Uczestnicy spotkania mogli zapoznać się z najważniejszymi publikacjami „bohatera wieczoru”, obejrzeć jego rzeźbiarski portret autorstwa innego słynnego lekarza, a jednocześnie artysty - Adama Grucy, a także zajrzeć do indeksu studenckiego z czasów prof. Kacprzaka (którego właścicielem jest pan profesor Andrzej Członkowski).

Po wykładzie głos zabierali prof. Marek Krawczyk - rektor WUM w latach 2008-2016, prof. Krzysztof J. Filipiak - przewodniczący Rady Dyscypliny Nauk Medycznych WUM, prof. Andrzej Członkowski - były kierownik Katedry i Zakładu Farmakologii Doświadczanej i Klinicznej WUM, prof. Henryk Kirschner - wieloletni kierownik Instytutu Medycyny Społecznej WUM, prof. Mirosław Wysocki - wieloletni dyrektor Narodowego Instytut Zdrowia Publicznego - PZH, prof. Paweł Goryński z NIZP oraz dr Adam Tyszkiewicz – Dyrektor Muzeum Historii Medycyny WUM. Wśród słuchaczy obecni byli m.in. prof. Lidia Brydak - kierownik National Influenza Center, prof. Longina Kłosiewicz-Latoszek - wieloletnia kierownik Zakładu Higieny i Profilaktyki WUM oraz minister Grzegorz Chudzik - zastępca Głównego Inspektora Sanitarnego.

Organizatorem spotkania było Muzeum Historii Medycyny WUM, reprezentowane przez dyrektora, dr n. hum. Adama Tyszkiewicza wraz z Zespołem.

Obrona rozprawy doktorskiej mgr Katarzyny Gutkowskiej

W dniu 7 stycznia 2020 roku odbyła się publiczna obrona rozprawy doktorskiej mgr Katarzyny Gutkowskiej pt. „Analiza tolerancji i akceptowalności alkoholowego preparatu do dezynfekcji rąk– praktyczna weryfikacja protokołu WHO wraz z oceną aparaturową”.

Funkcje promotora i promotora pomocniczego pełnili dr hab. n. med. Aneta Nitsch – Osuch oraz dr n. med. Patryk Tarka z Zakładu Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego WUM. Recenzentami w przewodzie doktorskim byli Pani prof. dr hab. n. med. Irena Choroszy – Król z Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu oraz Pan płk prof. dr hab. n. med. Krzysztof Korzeniewski w Wojskowego Instytutu Medycznego.

Obrona odbyła się przed Radą Dyscypliny Nauk o Zdrowiu i kandydatka uzyskała stopień doktora nauk o zdrowiu.

Najważniejsze wnioski z pracy to: 1. badany preparat do dezynfekcji rąk na bazie alkoholu był dobrze tolerowany i akceptowany przez personel go stosujący, w związku z czym może być polecany do stosowania; 2. kondycja skóry w czasie stosowania badanego preparatu w cenie subiektywnej dokonywanej przez personel go używający poprawiła się  w czasie jego stosowania (co pozwala obalić mit możliwym o niekorzystnym wpływie środków do dezynfekcji na stan skóry); 3. wykonywany zawód był czynnikiem mogącym wpływać na ocenę tolerancji i akceptowalności preparatu do dezynfekcji rąk, przedstawiciele zawodów niemedycznych gorzej preparat akceptowali i oceniali w porównaniu do zawodów medycznych, co może wynikać z gorszej znajomości zasad higieny rąk, a więc wskazuje na potrzebę intensyfikacji działań edukacyjnych w tym obszarze.; 4. protokół WHO do oceny tolerancji i akceptacji środka do dezynfekcji rąk był użyteczny, ale jego zastosowanie czasochłonne, co może ograniczać jego częste stosowanie.

Spotkanie przedświąteczne w Zakładzie Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego

W dniu 16 grudnia 2019 r., zgodnie z doroczną tradycją, odbyło się w naszym Zakładzie spotkanie przedświąteczne, w którym uczestniczyli nasi pracownicy, a także gość specjalny – Pan profesor dr hab. n. med. Henryk Kirschner. Pan Profesor objął kierownictwo Zakładu Higieny w Instytucie Medycyny Społecznej AM w Warszawie w 1972 roku, a w następnym roku został mianowany jego dyrektorem i funkcję tę piastował do 1999 roku.  Prof. Henryk Kirschner jest autorem ponad 240 publikacji, z czego większość to prace oryginalne o charakterze eksperymentalnym, epidemiologicznym i studialnym, autorem lub współautorem kilkunastu monografii, podręczników i innych pozycji książkowych. Wielokrotnie pełnił funkcje organizacyjne w komitetach i komisjach Polskiej Akademii Nauk oraz towarzystwach naukowych. W latach 1995-2003 był przewodniczącym Komitetu Epidemiologii i Zdrowia Publicznego PAN, a w latach 1995-2001 był profesorem w Szkole Zdrowia Publicznego przy Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego.

Spotkanie było miłą okazją do złożenia świątecznych i noworocznych życzeń oraz wspomnień, a także rozmowy o planach na przyszłość.

Zebranie Staszicowskiego Towarzystwa Naukowego Warszawskiego

W dniu 5 grudnia 2019 roku w Sali Lustrzanej Pałacu Staszica w Warszawie odbyło się doroczne Zebranie Staszicowskie Towarzystwa Naukowego Warszawskiego (TWN), w czasie którego wykład pt. „Wysokie ciśnienie  w fizyce i technologii półprzewodników" wygłosiła pani  profesor Izabella Grzegory, dyrektor Instytutu Wysokich Ciśnień Polskiej Akademii Nauk, a następnie zostały  wręczone dyplomy nowym zwyczajnym członkom Towarzystwa Naukowego Warszawskiego oraz korespondentom. Wśród nowoprzyjętych byli m.in. prof. dr hab. n. med. Bogusław Okopień (kierownik Oddziału Chorób Wewnętrznych i Farmakologii Klinicznej Uniwersytetu Medycznego w Katowicach) oraz dr hab. n. med. Aneta Nitsch-Osuch (kierownik Zakładu Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego WUM), których do TWN rekomendowali znamienici akademicy WUM: prof. dr hab. n. med. Andrzej Członkowski i prof. dr hab. n. med. Dagmara Mirowska-Guzel. Towarzystwo Naukowe Warszawski powstało w 1907 i stanowiło kontynuację działalności Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Warszawie. Członkowie założyciele TNW wywodzili się głównie z koła warszawskiego członków Polskiej Akademii Umiejętności oraz z kręgu absolwentów Szkoły Głównej i członków Kasy im. Józefa Mianowskiego. W trakcie II wojny światowej TNW działało konspiracyjnie, organizując zebrania i wspomagając działanie tajnego szkolnictwa wyższego w Warszawie. Straty osobowe z czasu wojny sięgnęły jednej trzeciej stanu przedwojennego. Utworzenie Polskiej Akademii Nauk w 1951 połączone było z likwidacją TNW, którego majątek przekazano PAN. 23 listopada 1980 na zebraniu w mieszkaniu Piotra Kubikowskiego, gdzie dyskutowało ośmiu członków dawnego Towarzystwa, zgłoszono postulat reaktywowania TNW jako korporacji uczonych, która „będzie rozwijała działalność odczytową i wydawniczą, obejmującą szeroką tematykę interdyscyplinarną”. Stosowną uchwałę podjęto na kolejnym spotkaniu dnia 6 maja 1981. Oficjalnej rejestracji Towarzystwa w Urzędzie Miasta st. Warszawy dokonano 4 grudnia 1981.

Kongres Zdrowia Publicznego, 6-7 grudnia 2019

Już po raz kolejny Warszawski Uniwersytet Medyczny był współorganizatorem Kongresu Zdrowia Publicznego, wydarzenia podczas którego kreowane jest wielowymiarowe spojrzenie na zdrowie. W 2019 roku panele dyskusyjne dotyczyły onkologii (głównie aspektów dotyczących edukacji, profilaktyki, diagnostyki, leczenia i jakości życia chorych w kontekście Narodowej Strategii Onkologicznej, tematu mierzenia efektów i kalkulowania kosztów (Value-Based Healthcare), zdrowia psychicznego (depresja i uzależnienia), epidemii otyłości, ochrony zdrowia pracujących, medycyny stylu życia. Nie mogło zabraknąć też tematyki szczepień ochronnych, w związku z narastającą liczbą osób prezentujących wahające się postawy wobec szczepień. W sesji „Szczepienia ochronne – co możemy zrobić lepiej” wystąpili m.in. prof. Jarosław Pinkas (Główny Inspektor Sanitarny), prof. Teresa Jackowska (krajowy konsultant ds. pediatrii), dr hab. n. med. Aneta Nitsch-Osuch (kierownik Zakładu Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego WUM). Omówiono możliwe kierunki zmian polskiego programu szczepień ochronnych, zarówno w aspekcie szczepień dzieci, jak i dorosłych, wskazano na potrzebę dalszego zapewniania dobrej (i coraz lepszej) dostępności do szczepień oraz zapewniania ich współfinansowania przez pracodawców (np. szczepienia przeciw grypie u personelu medycznego) lub państwo (tutaj dobrym przykładem jest zapewnianie częściowej refundacji zakupu szczepionki przeciw grypie u pacjentów w wieku > 65 lat).

Wypowiedź dr hab. n. med. Anety Nitsch-Osuch dla redakcji Medexpress na temat szczepień: https://www.medexpress.pl/mniej-niz-4-proc-polakow-szczepi-sie-przeciwko-grypie/75780

Strony