Aktualizowane dane nt. SARS-CoV -2 i COVID-19

Szanowni Państwo! 

W tym miejscu znajdą Państwo aktualizowaną co tydzień prezentację dotyczącą koronawirusa – przygotowaną z myślą o studentach i profesjonalistach medycznych.

Z tygodnia na tydzień – prezentacja rozrasta się, bo przybywa danych, a sytuacja epidemiologiczna zmienia się dynamicznie.

Prezentacja nt. koronawirusa: >>>POBIERZ<<< - wersja z dnia 15.03.2020

Prezentacja nt. koronawirusa: >>>POBIERZ<<< - wersja z dnia 22.03.2020

Prezentacja nt. koronawirusa: >>>POBIERZ<<< - wersja z dnia 30.03.2020

Prezentacja nt. koronawirusa: >>>POBIERZ<<< - wersja z dnia 05.04.2020

Prezentacja nt. koronawirusa: >>>POBIERZ<<< - wersja z dnia 15.04.2020

Prezentacja nt. koronawirusa: >>>POBIERZ<<< - wersja z dnia 27.04.2020

Prezentacja nt. koronawirusa: >>>POBIERZ<<< - wersja z dnia 10.05.2020

Czy szczepienia przeciw COVID-19 chronią przed zachorowaniem?

Temat ten dominuje aktualnie zarówno w mediach, jak też w literaturze naukowej, dotyczącej zakażenia wirusem SARS-CoV-2. Poniżej przedstawiono omówienie jednego z amerykańskich badań populacyjnych, opartych o dane z rejestru COVID-19 Departamentu Zdrowia Publicznego hrabstwa Los Angeles i dane z Kalifornijskiego Rejestru Szczepień 2 (CAIR2). W badaniu tym obserwacją objęto grupę 43 127 osób w wieku ≥16 lat, u których w okresie od 1 maja do 25 lipca 2021 roku, metodą RT-PCR lub testem antygenowym, potwierdzono zakażenie SARS-CoV-2. Większość, bo 30801 osób (71,4%) zakażonych nie była zaszczepiona, tylko 10895 (25,3%) osób było w pełni zaszczepionych (≥14 dni od podania ostatniej dawki podstawowego szczepienia). W 1431 przypadkach (3,3%) byli to chorzy częściowo zaszczepieni (upłynęło u nich ≥14 dni od podania pierwszej dawki szczepienia lub <14 dni o podaniu drugiej dawki szczepienia). Co wydaje się niezwykle istotne, zakażenia dotyczyły głównie osób w młodszych grupach wiekowych (18–49 lat).

Większość osób w pełni zaszczepionych otrzymała preparaty mRNA – Comirnaty (55,2%) lub Spikevax (28%), pozostali (16,8%) otrzymało szczepionkę wektorową Ad26.CoV-2.S (Janssen/Johnson&Johnson). Potwierdzono, że osoby w pełni zaszczepione rzadziej wymagały hospitalizacji, w tym na oddziale intensywnej terapii, oraz respiratoroterapii (odpowiednio: 3,2 vs 0,5 vs 0,2%) niż osoby częściowo zaszczepione (odpowiednio: 6,2 vs 1,0 vs 0,3%) i nieszczepione (odpowiednio: 7,6 vs 1,5 vs 0,5%) (p<0,001 dla wszystkich porównań). Wykazano także, iż szczepienie chroniło przed zakażeniem SARS-CoV-2 i ciężkim przebiegiem COVID-19 w okresie, w którym w USA rosła transmisja wariantu Delta wirusa.

Zapadalność na COVID-19 w badanej populacji była 5-krotnie większa wśród osób nieszczepionych, w porównaniu z osobami w pełni zaszczepionymi (odpowiednio: 315,1 vs 63,8/100 000), a wskaźnik hospitalizacji z powodu COVID-19 był aż 29-krotnie większy (odpowiednio: 29,4 vs 1/100 000 osób).

Autorzy konkludują, że wysiłki na rzecz zwiększenia liczby szczepień przeciwko COVID-19, mają kluczowe znaczenie dla zapobiegania hospitalizacjom i zgonom związanym z COVID-19.

Źródło: Griffin J.B., Haddix M., Danza P. i wsp.: SARS-CoV-2 infections and hospitalizations among persons aged ≥16 years, by vaccination status – Los Angeles County, California, May 1 -July 25, 2021. MMWR Morb Mortal Wkly Rep. 2021 Aug 27; 70(34): 1170–1176.

Opracowanie: dr n. med. Krzysztof Jankowski

Odporność zbiorowiskowa i jej implikacje dla kontroli transmisji zakażeń SARS-CoV-2

Odporność zbiorowiskowa (zwana także odpornością populacyjną, odpornością stadną lub odpornością grupową, ang. herd immunity) to ochrona osób nieuodpornionych w sytuacji, gdy w społeczności występuje wysoki odsetek osób uodpornionych na zakażenie.

Pojęcie odporności zbiorowiskowej powstało ponad sto lat temu na bazie obserwacji, że obecność w populacji osób uodpornionych przeciwko danej chorobie zmniejsza prawdopodobieństwo zachorowania na tę chorobę również osób nieuodpornionych. Wynika ona z indywidualnej odporności, którą można uzyskać w wyniku przebycia zakażenia lub zaszczepienia się. W drugiej połowie XX wieku termin ten był w powszechnym użytku wraz z rozwojem programów szczepień ochronnych i potrzebą opisania celów dotyczących zasięgu szczepień, dyskusji na temat eliminacji chorób zakaźnych oraz analiz efektywności kosztowej programów szczepień.

Próg odporności zbiorowiskowej

Próg odporności zbiorowiskowej definiuje się jako odsetek jednostek w populacji, które po nabyciu odporności nie mogą już uczestniczyć w łańcuchu transmisji zakażenia - jest to procentowy udział osób uodpornionych w populacji, po osiągnięciu którego liczba nowych zakażonych zaczyna się zmniejszać. Jeżeli odsetek osób uodpornionych w danej populacji przekroczy ten próg, obecne ogniska zakażeń wygasają i przerwana zostaje transmisja endemiczna zakażenia.

W najprostszym modelu próg odporności zbiorowiskowej jest zależny od podstawowej liczby odtwarzania (basic reproductive number) R₀ i jest wyliczany wg wzoru 1 − 1/R₀ (p. rycina). Podstawowa liczba odtwarzania R₀ to teoretyczna liczba osób, której każdy chory przekazuje zakażenie. Efektywna liczba odtwarzania dotyczy populacji częściowo uodpornionych i odpowiada za dynamiczne zmiany w udziale osobników wrażliwych w populacji, obserwowane podczas epidemii lub po masowych szczepieniach. Wysoce zakaźny patogen, taki jak wirus odry, charakteryzuje się wartością R₀ na poziomie 12-18, stąd by nastąpiło zmniejszenie trwałej transmisji zakażenia musi wysoki odsetek populacji być uodporniony. Od początku pandemii COVID-19 badania wskazują, że R₀ dla SARS-CoV-2 mieści się w zakresie od 2 do 3. Zakładając brak odporności populacyjnej oraz fakt, że wszystkie osoby są równie podatne i równie zakaźne, można oczekiwać, że przy braku jakichkolwiek interwencji próg odporności zbiorowiskowej dla zakażeń SARS-CoV-2 wyniesie od 50 do 67%.

Opracowała dr n. med. Katarzyna Lewtak, Zakład Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego WUM, na podstawie:Omer SB, Yildirim I, Forman HP. Herd Immunity and Implications for SARS-CoV-2 Control. JAMA. Published online October 19, 2020. doi:10.1001/jama.2020.20892

Czas trwania ochrony

Zarówno w przypadku odporności nabytej w sposób naturalny, jak i wywołanej szczepieniami, trwałość pamięci immunologicznej jest krytycznym czynnikiem w określaniu ochrony przed zakażeniem na poziomie populacyjnym i utrzymywaniu się odporności zbiorowiskowej. W przypadku odry, ospy wietrznej i różyczki osiągnięto długotrwale utrzymującą się odporność na zakażenie - zarówno na skutek przebycia choroby jak i po szczepieniu ochronnym. W przypadku sezonowych infekcji wywołanych koronawirusami trwała odporność na zakażenie nie była obserwowana lub była bardzo krótkotrwała. W przypadku zakażeń, które wywołują odporność przejściową, przy braku szczepionki, w krótkim czasie zwiększa się liczba osobników podatnych i pojawiają się ponownie ogniska zakażenia. Dzięki skutecznej szczepionce i programowi szczepień odporność populacyjna może być utrzymana (nawet jeśli wymagane są szczepienia okresowe), a ogniska zakażeń mogą być ograniczane tak długo, jak długo w społeczności utrzymuje się wymagany próg odporności zbiorowiskowej.

Rola heterogeniczności

Nominalne progi odporności zbiorowiskowej zakładają losowe mieszanie się osobników w populacji. Codzienność jest jednak bardziej skomplikowana; jednostki w populacji mieszają się w sposób nielosowy, a część z nich cechuje większa liczba interakcji z innymi osobami. Potwierdzone empirycznie modele epidemiologiczne wykazały, że osoby, które mają większą liczbę interakcji/kontaktów, zarażają się w przebiegu epidemii wcześniej. Istnieje jednak duża niepewność co do dokładnego mechanizmu wpływu heterogeniczności na odporność populacyjną w odniesieniu do zakażeń SARS-CoV-2.

Reaktywność krzyżowa limfocytów T

Limfocyty T są ważnymi mediatorami odpowiedzi immunologicznej. Ostatnie doniesienia sugerują, że reakcja krzyżowa z innymi koronawirusami może zapewnić względną ochronę populacji przed COVID-19. Mniej oczywista wydaje się rola limfocytów T w ograniczaniu zdolności do transmisji zakażenia, choć obserwowany jest ich wpływ na zmniejszanie stopnia ciężkości choroby.

Nabywanie odporności zbiorowiskowej w drodze zakażenia (epidemii)

Aby spowolnić rozprzestrzenianie się SARS-CoV-2 zaproponowano podejście oparte na odporności zbiorowiskowej zależnej od zakażenia (tj. pozwalające na zakażenie grup niskiego ryzyka przy jednoczesnej ochronie grup podatnych). Taka strategia jest jednak obarczona dużym ryzykiem. Na przykład, nawet przy niskim wskaźniku śmiertelności z powodu zakażenia, nowy patogen spowoduje zgon wielu osób, ponieważ większość, jeśli nie cała populacja, nie będzie odporna na jego działanie. Izolowanie populacji wysokiego ryzyka nie zapewnia w tym przypadku efektu ochronnego, ponieważ infekcje, które początkowo szerzą się w populacjach o niskim ryzyku zgonu, mogą rozprzestrzeniać się na populacje o wysokiej śmiertelności. Co więcej, jak dotąd nie ma żadnego przykładu udanej, zakrojonej na szeroką skalę, celowej strategii uodpornienia populacji w drodze zakażenia (epidemii). Istnieją tylko nieliczne przypadki, w których pozornie utrzymująca się odporność zbiorowiskowa jest osiągana w drodze zakażenia. Najnowszy i dobrze udokumentowany przykład odnosi się do zakażeń wirusem Zika w Salvador (Brazylia).

Na początku pandemii COVID-19, gdy pod koniec lutego i na początku marca 2020 r. kraje europejskie wprowadziły lockdown, Szwecja nie podjęła takich działań. Jednakże pod koniec marca rząd szwedzki porzucił tę strategię na rzecz aktywnych interwencji - większość uniwersytetów i szkół średnich została zamknięta, wprowadzono ograniczenia w podróżowaniu, zachęcano do pracy w domu i wprowadzono zakazy zgromadzeń dla grup liczących ponad 50 osób. Daleka od osiągnięcia odporności zbiorowiskowej, seroprewalencja w populacji mieszkańców Sztokholmu wynosiła w kwietniu 2020 r. poniżej 8% i była porównywalna z tą odnotowywaną wśród mieszkańców innych miast (np. Genewy czy Barcelony).

Populacja Stanów Zjednoczonych wynosi około 330 milionów. W oparciu o szacunki Światowej Organizacji Zdrowia dot. wskaźnika śmiertelności z powodu infekcji SARS-CoV-2 wynoszącego 0,5%, ok. 198 milionów mieszkańców Stanów Zjednoczonych musiałoby zostać uodpornionych w drodze zakażenia, aby osiągnąć próg odporności zbiorowiskowej (wynoszący ok. 60%). To z kolei doprowadziłoby do kilkuset tysięcy zgonów. Zakładając, że do tej pory zakażonych zostało mniej niż 10% populacji, odporność zbiorowiskowa nabyta w drodze zakażenia nie jest w tym momencie realna. Szczepienia p/SARS-CoV-2 dają nadzieję na osiągnięcie progu odporności populacyjnej.

Zakażenia SARS-CoV-2 u noworodków

na podstawie:

Trevisanuto D, Cavallin F, Cavicchiolo ME, et al. Coronavirus infection in neonates: a systematic reviewArchives of Disease in Childhood - Fetal and Neonatal Edition Published Online First: 17 September 2020. doi: 10.1136/archdischild-2020-319837

Zakażenie SARS-CoV-2 szerzy się drogą kropelkową, poprzez bezpośredni kontakt z zakażonymi osobami lub zanieczyszczonymi powierzchniami. W przypadku noworodków nie wyklucza się także wertykalnej transmisji zakażenia, ale dostępne dowody są niewystarczające, by potwierdzić tę hipotezę.

Z dostępnych badań (pochodzących przede wszystkim z Chin i Włoch) wynika, że COVID-19 w mniejszym stopniu dotyka dzieci niż osoby dorosłe. Jednak niemowlęta (dzieci poniżej 1. roku życia) wydają się być bardziej podatne na zakażenie SARS-CoV-2, a po zakażeniu przebieg choroby wykazuje u nich większe nasilenie objawów aniżeli obserwuje się to w starszych grupach wieku u dzieci.

Źródło infekcji u noworodków w analizowanych badaniach pozostawało niejasne. Połowa noworodków miała udokumentowany kontakt z zakażoną matką. Ponadto, co trzeci noworodek został przyjęty do szpitala z domu.

Wyniki badań laboratoryjnych noworodków z zakażeniem SARS-CoV-2

Nieprawidłową liczbę leukocytów stwierdzono u 3 z 21 noworodków (14%), limfopenię u 4/17 (24%), a nieprawidłową liczbę płytek krwi u 3/11 (27%). Poziom aminotransferazy alaninowej oraz  aminotransferazy asparaginianowej był zaburzony odpowiednio u 1/15 (7%) i 5/16 (31%) noworodków. Dodatni posiew krwi stwierdzono u 2/13 (15%) noworodków.

Charakterystyka kliniczna, leczenie i jego wyniki u noworodków z zakażeniem SARS-CoV-2

Objawy chorobowe wystąpiły u 26/38 noworodków (68%), mediana wynosiła 10 dni (IQR 2–19). Najczęstszymi zaobserwowanymi objawami były: gorączka (50%), objawy żołądkowo-jelitowe (26%), niedotlenienie (20%) i kaszel (20%). Większość noworodków (27/36, 75%) oddychała spontanicznie (powietrze pokojowe). Tylko 1 na 10 noworodków wymagał zastosowania wentylacji mechanicznej, ale nie można wykluczyć, że współistniejące obciążenia (tj. wcześniactwo) determinowały taką potrzebę. Żywienie sztuczne (mieszanką) stosowano u 17/28 noworodków (61%). Wszystkie noworodki zostały wypisane ze szpitala, przy medianie czasu hospitalizacji wynoszącej 10 dni (IQR 6–14).

Warto zauważyć, że u około jednej czwartej zakażonych noworodków nie wystąpiły żadne objawy, podczas gdy większość włączonych do analizy noworodków wykazywała łagodne objawy typowe dla ostrych infekcji dróg oddechowych (takie jak m.in. gorączka, niedotlenienie i kaszel). U noworodków częściej obserwowano objawy żołądkowo-jelitowe (26%) niż w grupie dzieci i osób dorosłych (na podstawie dostępnych danych z badań). Podczas gdy czas trwania hospitalizacji jest porównywalny wśród noworodków, dzieci i dorosłych literatura przedmiotu wskazuje na cięższy przebieg zakażenia u dorosłych niż w populacji wieku rozwojowego. Wysuwa się wiele hipotez objaśniających ten fakt, w tym hipotezę o niższej ekspresję receptorów ACE2, zmniejszone wydzielanie cytokin, silniejszą wrodzoną odpowiedź immunologiczną,  wyższy odsetek całkowitej liczby limfocytów oraz liczby limfocytów T i B.

Autorzy artykułu wskazują na potrzebę prowadzenia dalszych badań epidemiologicznych i klinicznych, a także utworzenie sieci współpracy by lepiej poznać aspekty zakażenia SARS-CoV-2 wśród noworodków.

Dr hab. Aneta Nitsch-Osuch o pracach nad szczepionką przeciwko SARS-CoV-2

"Chodzi nie tylko o to, żeby szybko wyprodukować szczepionkę, ale przede wszystkim, żeby ta szczepionka była skuteczna i bezpieczna. Do tego wyścigu stanęło już ponad 100 laboratoriów. Wiele z nich jest zaawansowanych w tych pracach - trwają badania na ludziach - badania fazy pierwszej i fazy drugiej. Żeby szczepionka weszła na rynek, trzeba wykonać nawet tysiąc testów" - mówi dr hab. Aneta Nitsch-Osuch - kierownik Zakładu Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego WUM w Magazynie TVN24.

https://tvn24.pl/magazyn-tvn24/jestesmy-swiadkami-wyscigu-ktory-nie-mia…

Czy i kiedy powstanie szczepionka przeciw SARS-Cov-2?

W dniu 9 czerwca 2020 roku odbyła się w Warszawie kolejna edycja konferencji poświęconej epidemiologii i profilaktyce zakażeń wirusowych „Wirusologia 2020”.

Wśród zaproszonych prelegentów była dr hab. n. med. Aneta Nitsch-Osuch, specjalista epidemiolog
i specjalista zdrowia publicznego, kierownik Zakładu Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego WUM, która swój wykład poświęciła zagadnieniu powstawania szczepionek, w tym  aktualnemu zaawansowaniu prac nad szczepionką przeciw COVI-19.

Link do wykładów z konferencji:

https://www.infozdrowie.org/hpm/relacje-z-konferencji/15674,Wirusologia-2020.html

Seroprewalencja przeciwciał swoistych dla SARS-CoV-2 wśród osób dorosłych 

 Niewystarczająca wiedza na temat zasięgu epidemii koronawirusa SARS-CoV-2, wywołującego COVID-1, stanowi wyzwanie dla reagowania i planowania działań w zakresie zdrowia publicznego. Większość doniesień o potwierdzonych przypadkach opiera się na badaniu pacjentów, u których wystąpiły objawy metodami molekularnymi (reakcja łańcuchowa polimerazy; ang. polymerase chain reaction, PCR). W tych szacunkach dotyczących potwierdzonych przypadków brakuje osób, które przebyły zakażenie bezobjawowe lub zakażenie o łagodnym przebiegu, oraz osób, które rozwinęły objawy COVID-19 ,a nie były badane ze względu na ograniczoną dostępność testów.

 Celem badania było oszacowanie częstości występowania przeciwciał swoistych dla SARS-CoV-2 w populacji hrabstwa Los Angeles. Testy serologiczne pozwalają identyfikować zarówno aktywne, jak i przebyte zakażenia. Badania obecności przeciwciał swoistych dla SARS-CoV-2 wykonane zostały przy użyciu testu immunologicznego (ang. lateral flow immunoassay test; Premier Biotech). W celu oszacowania skumulowanej zapadalności  (ang. cumulative incidence) występowania zakażeń wywołanych przez SARS-CoV-2, przeprowadzono badania serologiczne w losowo wybranej grupie mieszkańców hrabstwa Los Angeles w Kalifornii. Uczestnikom zaproponowano przeprowadzenie badania w 6 ośrodkach badawczych w dniach 10-11 kwietnia 2020 oku., zaś osobom, które nie mogły przybyć na miejsce, zaproponowano przeprowadzenie badań w domu w dniach 13-14 kwietnia 2020 r. Uczestnictwo było ograniczone do 1 osoby dorosłej z gospodarstwa domowego. Otrzymane w wyniku przeprowadzenia badania dane zostały wykorzystane do oszacowania częstości występowania przeciwciał p/SARS-CoV-2 w populacji.

 Spośród 1952 osób zaproszonych do udziału w badaniu na obecność przeciwciał, u 865 osób (50,9%) przeprowadzono testy serologiczne. Do analizy zakwalifikowano 863 wyniki badania. Spośród 863 dorosłych uczestników badania, 60% stanowiły kobiety, 55% badanych było w wieku 35-54 lata, 58% reprezentowało rasę białą, zaś 43% badanych osiągało roczne dochody gospodarstwa domowego przekraczające 100 tys. dolarów. W odniesieniu do objawów klinicznych zakażenia SARS-CoV-2 w grupie badanej 13% zgłaszało występowanie gorączki i kaszlu, 9% gorączki oraz duszności a 6% skarżyło się na utratę zapachu lub smaku.

 W badaniu seroprewalencji wśród mieszkańców hrabstwa Los Angeles częstość występowania przeciwciał p/SARS-CoV-2 wynosiła 4,65%. Z estymacji otrzymanych wyników można sądzić, że ok. 367 tys. osób dorosłych posiada przeciwciała SARS-CoV-2, co stanowi znacznie wyższy wynik niż skumulowana liczba potwierdzonych przypadków zakażenia w hrabstwie w dniu 10 kwietnia, która wynosiła 8430 osób. Dlatego też wskaźniki śmiertelności oparte na liczbie  potwierdzonych przypadków mogą być wyższe niż wskaźniki oparte na liczbie zakażeń.

 Autorzy badania zastrzegają prawdopodobieństwo wystąpienia błędu selekcji populacji. Szacowana częstość seroprewalencji może być nieobiektywna ze względu na brak odpowiedzi immunologicznej u osób badanych lub wyższe prawdopodobieństwo uczestnictwa w badaniu tych mieszkańców hrabstwa, u których wystąpiły objawy COVID-19. Szacunki seroprewalencji mogą ulec zmianie wraz z pojawieniem się nowych informacji na temat dokładności stosowanych testów. Ponadto, zasięg badania był ograniczony do jednego hrabstwa. Testy serologiczne w innych lokalizacjach są jak najbardziej uzasadnione, by śledzić postęp epidemii.

 Na podstawie: Sood N, Simon P, Ebner P, et al. Seroprevalence of SARS-CoV-2–Specific Antibodies Among Adults in Los Angeles County, California, on April 10-11, 2020. JAMA. Published online May 18, 2020. doi:10.1001/jama.2020.8279

https://jamanetwork.com/journals/jama/fullarticle/2766367?guestAccessKey=326a0a91-afb3-453a-b7ed-0afb292189d3&utm_source=silverchair&utm_medium=email&utm_campaign=article_alert-jama&utm_term=mostread&utm_content=olf-widget_05222020

Opracowała: dr n. med. Katarzyna Lewtak

Przeciwciała mogą odgrywać znaczącą role w diagnozowaniu COVID-19

Zgodnie z doniesieniem opublikowanym w kwietniowym numerze Clinical Infectious Disease, przeciwciała przeciwko wywołującemu ciężki ostry zespół niewydolności oddechowej koronawirusowi 2 (SARS-CoV-2) mogą zostać wykryte w umiarkowanej i zaawansowanej postaci choroby za pomocą testu immunoenzymatycznego ELISA (enzyme-linked immunosorbent assay, ELISA). Stanowić to może istotne uzupełnienie testów wykrywających obecność materiału genetycznego wirusa w diagnozie COVID-19.

W dniach od 19 stycznia do 2 marca br. zespół dr Fei Xiang z Union Hospital, Tongji Medical College, Wuhan, w Chinach oceniał wzrost poziomu przeciwciał IgM i IgG u pacjentów leczonych z powodu zakażenia SARS-CoV-2 z ww. szpitala. Łącznie pobrano 216 próbek osocza od 85 pacjentów z potwierdzonym badaniem genetycznym zapaleniem płuc w przebiegu COVID-19 w odpowiednich odstępach czasu od momentu wystąpienia objawów oraz od 24 pacjentów z objawami zapalenia płuc, ale przynajmniej dwukrotnie ujemnymi wynikami badań genetycznych w kierunku zakażenia wirusem SARS-CoV-2).

Przeciwciała IgM oraz IgG zostały stwierdzone najwcześniej w 4 dobie od wystąpienia objawów. Poziom przeciwciał IgM wzrastał stopniowo, natomiast poziom IgG gwałtownie od 12 doby wystąpienia objawów. U 66 pacjentów z potwierdzonym COVID-19 (grupa kontrolna 60 osób) czułość badania IgM wynosiła 77,3%, swoistość – 100%, wartość predyktywna dodatnia – 100%, wartość predyktywna ujemna – 80,0%, a dokładność rozpoznania 88,1%. Dla przeciwciał IgG wartości te wynosiły odpowiednio: 83,3%, 95,0%, 94,8%, 83,8% oraz 88,9%.

W innej grupie 24 pacjentów z podejrzeniem COVID-19 wartości czułości, swoistości, wartości predyktywnych dodatniej i ujemnej oraz dokładności rozpoznania wyniosły dla przeciwciał IgM kolejno: 87,5%, 100%, 100%, 95,2% oraz 96,4%, a dla IgG kolejno 70,8%, 95,0%, 85,0%, 89,1% i 88,1%.

Zdaniem autorów:

- swoistość i wartość predyktywna dodatnia przeciwciał IgM na poziomie 100% umożliwia zastosowanie oznaczenia przeciwciał IgM jako dobrego markera w diagnostyce COVID-19, jednakże z zastrzeżeniem, że ich czułość, wartość predyktywna ujemna i dokładność rozpoznania wskazują, że ostre zakażenia mogą zostać niewykryte jako przypadki seronegatywne;

- swoistość, wartość predyktywna ujemna oraz współczynnik odpowiedzi dla przeciwciał IgG wynosiły 95,0%, 83,8 oraz 88,9%. Pozwala to na wykorzystanie dodatniego wyniku IgG w surowicy krwi do zdiagnozowania zapalenia płuc w przebiegu COVID-19;

- seropozytywność w przepadku obu klas przeciwciał jest wyrazem wybitnej swoistości i wartości predyktywnej dodatniej, a więc dodatnie wyniki przeciwciał IgM i IgG potwierdzają diagnozę zapalenia płuc, zwłaszcza u pacjentów o długim przebiegu zakażenia.

- aby uniknąć błędnego rozpoznania, pacjenci z ujemnymi poziomami przeciwciał na początku choroby powinni zostać ponownie przebadani po 10 dniach od momentu wystąpienia objawów.

- wykrycie przeciwciał skierowanych przeciwko COVID-19 za pomocą testów ELISA jest istotne w diagnostyce serologicznej zapalenia płuc w przebiegu COVID-19. Swoiste krążące przeciwciała mogą być wiarygodnie oznaczone, dzięki czemu uniknie się fałszywie ujemnych wyników w związku ze sposobem pobrania materiału lub obecnością wirusa w drogach oddechowych. Diagnoza zapalenia płuc w przebiegu COVID-19 może opierać się na dodatnim wyniku poziomu przeciwciał jako alternatywy dla oznaczenia kwasów rybonukleinowych wirusa.

Źródło: https://academic.oup.com/cid/article/doi/10.1093/cid/ciaa461/5822173 [1]

tłumaczenie: dr n.med. Anna Jagielska

Dystansowanie społeczne – jak i dlaczego spowalnia epidemię?

W ostatnich tygodniach obserwujemy sytuację,  w której coraz więcej krajów wprowadza surowe obostrzenia w związku z epidemią COVID-19. W obliczu rosnącej liczby zachorowań blisko połowa krajów świata zaleca swoim obywatelom ograniczenie kontaktów z innymi osobami, wprowadza kontrolę przepływu osób, zakaz zgromadzeń, zamykanie szkół, czyli tzw. dystansowanie społeczne.

Dystansowanie społeczne zaliczamy do niefarmakologicznych metod przeciwdziałania szerzeniu się epidemii (ang. non-pharmaceutical interventions, NPI) - to jedna ze strategii tzw. tłumienia (ang. suppression), zorientowanych na eliminację przenoszenia zakażenia SARS-CoV-2 między ludźmi. Głównych celem dystansowania społecznego jest ograniczenie transmisji wirusa, a przez to odciążenie systemu opieki zdrowotnej. Dystansowanie społeczne to mechanizm, który umożliwia skuteczny rozkład w czasie występowania przypadków zachorowania (zapobieganie kumulacji zachorowań), tak aby uniknąć przeciążenia systemu opieki zdrowotnej i zyskać czas na reakcję, redystrybucję środków i zasobów oraz przygotowanie się do działań (rycina 1).

Rycina 1. Wpływ dystansowania społecznego na opóźnienie i zmniejszenie szczytu zachorowań podczas epidemii i znaczenie tych działań dla wydolności systemu opieki zdrowotnej.

Dalsza część artykułu o dystansowaniu społecznym znajduje się do pobrania pod tym linkiem: >>>POBIERZ<<<

Wskazówki WHO dotyczące stosowania masek w kontekście COVID-19

Tymczasowe wytyczne

6.04.2020

Tłumaczenie: dr n. med. Katarzyna Lewtak, Zakład Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego WUM

Niniejszy dokument zawiera wskazówki dotyczące stosowania masek w: (1) społecznościach (ang. community settings), (2) podczas opieki domowej nad chorymi oraz (3) w placówkach ochrony zdrowia, w których przebywają pacjenci (w tym chorzy lub z podejrzeniem COVID-19). Jest on przeznaczony dla członków społeczności (obywateli), osób zawodowo zajmujących się zdrowiem publicznym oraz profilaktyką i kontrolą zakażeń (ang. infection prevention and control professionals, IPC), menedżerów ochrony zdrowia, pracowników ochrony zdrowia (ang. health care workers, HCWs) oraz pracowników opieki społecznej. Dokument ten będzie rewidowany i aktualizowany wraz z rozwojem wiedzy i pojawianiem się nowych danych w tym zakresie.

Do pobrania >>>tutaj<<<.

COVID-19 u dzieci i młodzieży – dane CDC

Badacze amerykańskiego Zespołu ds. COVID-19 Centrum Kontroli i Zapobiegania Chorób (CDC – Centers for Disease Control and Prevention) przedstawili wyniki analizy dla pacjentów pediatrycznych w oparciu o rejestr potwierdzonych blisko 150 tysięcy przypadków COVID-19 w okresie od 12 lutego do 2 kwietnia br.

Pierwsze potwierdzone zachorowanie u dziecka zgłoszono 2 marca 2020 r. Spośród ponad 149 tysięcy chorych z COVID-19 -  1,7% (2 572) przypadków stanowiły osoby poniżej 18 roku życia. Jedna trzecia przypadków pediatrycznych pochodziła z miasta New York, mediana wieku wynosiła 11 lat, a 32% stanowiła młodzież w wieku 15-17 lat. Wśród 2 490 małoletnich pacjentów 57% stanowili chłopcy. U 184 dzieci i młodzieży ustalono źródło zarażenia SARS-CoV-19: w 91% były to kontakty domowe i społeczne, w pozostałych przypadkach - podróż w tereny objęte pandemią COVID-19.

Objawy COVID-19 wystąpiły u 73% pacjentów pediatrycznych, najczęściej raportowane były: gorączka (56%) i kaszel (54%) (tabela 1). Wg badaczy US CDC objawy te były częstsze w porównaniu do tych raportowanych przez  (41,5% oraz 48,5% odpowiednio). Od 5,7% do 20% amerykańskich dzieci i młodzieży z objawami COVID-19 wymagało hospitalizacji, przy czym główną grupę stanowiły dzieci poniżej 1 roku życia; do 2% pediatrycznych pacjentów wymagało hospitalizacji w oddziale intensywnej opieki medycznej. Odsetki te są prawie dwukrotnie niższe od obserwowanych w populacji dorosłych pacjentów w wieku 18-64 lata.

Wnioski: 1.Zakażenie wirusem SARS-CoV-2 u dzieci i młodzieży rzadziej niż u dorosłych przebiega z występowaniem objawów klinicznych. 2. Rzadsze są również hospitalizacje dzieci i młodzieży w związku z COVID-19 w porównaniu do chorych powyżej 18 roku życia.3. U dzieci i młodzieży obserwuje się ciężkie postacie COVID-19 wymagające leczenia w warunkach oddziału intensywnej opieki medycznej, aczkolwiek nie tak często, jak u osób dorosłych.

Tabela 1. Występowanie objawów COVID-19 wg wieku.

(opracowanie na podstawie: Coronavirus Disease 2019 in Children — United States, February 12–April 2, 2020. MMWR Morb Mortal Wkly Rep. ePub: 6 April 2020. DOI: http://dx.doi.org/10.15585/mmwr.mm6914e4)

dr n. med. Anna Jagielska

 Stosowanie masek w dobie pandemii COVID-19

W opublikowanym w Lancet Respiratory Medicine artykule Shuo Feng i wsp. porównali rekomendacje z wielu krajów w odniesieniu do noszenia masek podczas epidemii COVID-19.

Okazuje się, że zalecenia adresowane do osób z objawami COVID-19 oraz te dla pracowników ochrony zdrowia są zgodne, ale rekomendacje w przypadku osób zdrowych różnią się w zależności od kraju, w którym zostały wydane. Poniżej przedstawiono przegląd zaleceń kierowanych do ogółu mieszkańców danego kraju (z pominięciem pracowników medycznych oraz osób chorych).

Od czasu pojawienia się zakażeń koronawirusem SARS-CoV-2 stosowanie masek stało się wszechobecne w Chinach i innych krajach azjatyckich, takich jak Korea Południowa i Japonia. Niektóre chińskie prowincje wprowadziły obowiązek noszenia maski na twarzy w miejscach publicznych, jednak w wytycznych krajowych przyjęto podejście oparte na ryzyku (risk-based approach) w kierowaniu zaleceń dla personelu medycznego oraz ogółu społeczeństwa.

Z kolei w Stanach Zjednoczonych, US Surgeon General (Lekarz Naczelny) odradzał kupowanie masek do użytku przez osoby zdrowe. Jednym z ważnych powodów zniechęcających do powszechnego stosowania masek jest zachowanie ograniczonych zapasów do użytku profesjonalnego w placówkach ochrony zdrowia. Powszechne stosowanie masek przez mieszkańców USA zostało również zniechęcone argumentem, że nie zapewniają one skutecznej ochrony przed zakażeniem koronawirusem. Zaznaczył także, że osoby zdrowe powinny nosić maskę tylko wówczas, gdy przebywają z osobami podejrzanymi o zakażenie SARS-CoV-2 i chorymi na COVID-19.

Zalecenia dotyczące noszenia masek różnią się w zależności od kraju i daje się zauważyć, że ich użycie znacznie wzrasta po wybuchu lokalnej epidemii. Ten wzrost wykorzystania masek przez ogół społeczeństwa pogłębia globalny niedobór ich podaży (przede wszystkim dla pracowników medycznych pracujących na pierwszej linii frontu), a ich ceny gwałtownie rosną. Należy przy tym  zwrócić uwagę na różnice w społecznych i kulturowych paradygmatach stosowania masek (np. różnice między krajami azjatyckimi a europejskimi).

WHO zaleca noszenie masek przez osoby z objawami zakażenia oraz osoby zdrowe sprawujące opiekę nad osobami zakażonymi. Racjonalne wydaje się również zalecenie, aby osoby z grup szczególnego ryzyka (np. osoby w wieku 60+, osoby z chorobami przewlekłymi) nosiły maski, jeśli są one dostępne. Dodatkowo WHO podkreśla, że używanie maski w sytuacjach, w których nie jest to zalecane, może stwarzać fałszywe poczucie bezpieczeństwa i prowadzić do lekceważenia podstawowych zasad profilaktyki zakażeń SARS-CoV-2. Nie należy zapominać, że nieprawidłowe używanie jednorazowej maski, np. zbyt długie jej noszenie lub powtórne użycie, osłabia jej efekt ochronny i może sprzyjać infekcji.

Przegląd rekomendacji został zaprezentowany na rycinie 1.

Rycina 1. Zalecenia dotyczące stosowania masek w społecznościach lokalnych.

Źródło: Rational use of face masks in the COVID-19 pandemic. Shuo Feng, Chen Shen, Nan Xia, Wei Song, Mengzhen Fan, Benjamin J Cowling. Published: March 20, 2020 DOI:https://doi.org/10.1016/S2213-2600(20)30134-X

https://www.thelancet.com/journals/lanres/article/PIIS2213-2600(20)30134-X/fulltext#%20

Uwaga!

W dniu 3 kwietnia 2020 roku CDC wydało komunikat zalecający noszenie masek wykonanych z tkaniny w miejscach publicznych (tam gdzie inne środki dystansowania społecznego są trudne do utrzymania, np. w sklepach spożywczych), w związku ze wzrastającą liczbą dowodów na znaczenie bezobjawowego i skąpoobjawowego zakażenia w transmisji SARS-CoV-2. Ze względu na ograniczony dostęp maski medyczne (chirurgiczne i filtrujące) powinny nadal być przeznaczone przede wszystkim dla pracowników medycznych i osób sprawujących opiekę nad osobami z COVID-19.

Przy noszeniu masek należy bezwzględnie pamiętać o przestrzeganiu następujących zasad:

• dbać o higienę rąk – ręce należy zdezynfekować lub umyć przed nałożeniem maski oraz po jej zdjęciu,
• maska powinna zakrywać usta i nos; maska nie zakrywająca nosa nie spełnia swojej roli,
• założonej maski nie należy przesuwać,
• należy unikać dotykania zewnętrznej powierzchni maski,
• maskę, która przesiąknie należy zmienić zachowując higienę rąk,
• maskę należy zdejmować trzymając za troczki/zauszniki unikając dotykania zewnętrznej i wewnętrznej strony maski,
• użytą maskę należy traktować jako skażoną wirusem – maski jednorazowe wyrzucić do pojemnika na śmieci, maskę materiałową wyprać w wysokiej temperaturze z dodatkiem detergentu, przechowywać w opakowaniu zabezpieczającym przed kontaktem z nią innych osób, dbać o higienę rąk.

https://www.mp.pl/covid19/covid19-aktualnosci/232344,cdc-zaleca-noszenie-masek-materialowych-w-miejscach-publicznych

W dniu 6 kwietnia 2020 roku WHO wydała tymczasowe wytyczne „Advice on the use of masks in the context of COVID-19” dotyczące stosowania masek w społecznościach (community settings), podczas opieki domowej nad chorymi oraz w placówkach ochrony zdrowia. Dokument ten jest przeznaczony dla decydentów, osób zawodowo zajmujących się zdrowiem publicznym oraz profilaktyką i kontrolą zakażeń, menedżerów ochrony zdrowia, pracowników ochrony zdrowia, pracowników opieki społecznej jak również członków społeczności (obywateli).

WHO podkreśla, że obecnie brakuje dowodów z badań wskazujących, że noszenie maski medycznej lub innego rodzaju przez osoby zdrowe (powszechne stosowanie masek) może zapobiec zakażeniu wirusami oddechowymi (w tym COVID-19). Brakuje obecnie dowodów na to, by zalecać lub sprzeciwiać się ich stosowaniu w społeczności. WHO zachęca kraje, które wydają zalecenia dotyczące powszechnego stosowania masek do prowadzenia badań w tym obszarze, dodaje przy tym, że samo noszenie maski nie jest wystarczające dla zapewnienia odpowiedniego poziomu ochrony i należy równolegle stosować inne metody zapobiegania zakażeniu SARS-CoV-2 – higienę rąk oraz dystansowanie społeczne.

Maski medyczne powinny być zarezerwowane dla pracowników ochrony zdrowia, osób chorych i sprawujących opiekę nad chorymi COVID-19. Korzystanie z masek medycznych w społeczności może stwarzać fałszywe poczucie bezpieczeństwa, prowadzić do zaniedbywania tak ważnych działań jak higiena rąk i dystansowanie społeczne, generować koszty i ograniczać podaż masek dla pracowników medycznych, którzy potrzebują ich najbardziej (zwłaszcza w sytuacji ich niedoboru).

WHO rekomenduje decydentom podejście oparte na ryzyku w powszechnym wprowadzeniu masek oraz rozważenie kwestii związanych z maskami niemedycznymi takich jak np.: liczba warstw tkaniny, kształt maski, przepuszczalność, wodoodporność/hydrofobowość materiału, z którego wykonana jest maska oraz dopasowanie maski, jak również opracowanie właściwej strategii komunikacyjnej, która wyjaśni wszelkie okoliczności, kryteria i powody podjęcia decyzji w tym obszarze. Społeczeństwo powinno otrzymać jasne instrukcje: jakie maski należy nosić, kiedy i w jaki sposób oraz jakie znaczenie ma ścisłe przestrzegania innych ważnych sposobów zapobiegania zakażeniom (np. higieny rąk czy zachowywania bezpiecznej odległości).

W przypadku każdego rodzaju maski, właściwe użycie i utylizacja są kluczowe dla zapewnienia jej skuteczności i uniknięcia transmisji zakażenia:

• ostrożnie załóż maskę, upewniając się, że zakrywa ona zarówno usta jak i nos, a następnie umocuj ją bezpiecznie, tak aby zminimalizować wszelkie szczeliny pomiędzy twarzą a maską;

• unikaj dotykania maski podczas jej noszenia;
• zdejmij maskę stosując odpowiednią technikę: nie dotykaj przedniej części maski lecz zdejmij ją chwytając za troczki mocujące;
• po zdjęciu maski lub w przypadku niezamierzonego dotknięcia użytej maski należy zdezynfekować ręce preparatem na bazie alkoholu lub umyć mydłem i wodą, jeśli ręce są wyraźnie zabrudzone;
• maskę należy wymienić gdy tylko stanie się wilgotna na nową – czystą i suchą;
• nie należy ponownie używać masek jednorazowych;
• maski jednorazowe należy zmieniać po każdym użyciu i utylizować je natychmiast po zdjęciu.

https://www.who.int/publications-detail/advice-on-the-use-of-masks-in-the-community-during-home-care-and-in-healthcare-settings-in-the-context-of-the-novel-coronavirus-(2019-ncov)-outbreak

W Polsce nałożono obowiązek zakrywania ust i nosa w miejscach publicznych od dnia 16 kwietnia 2020 roku.

Opracowanie: dr n. med. Katarzyna Lewtak, dr hab. n. med. Aneta Nitsch-Osuch, Zakład Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego WUM

Zalecenia postępowania w zakażeniach SARS-CoV-2 Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych

wersja z dnia 31 marca 2020 roku

(POBIERZ - KLIKNIJ)

Algorytm postępowania z pacjentem z podejrzeniem lub rozpoznaniem COVID-19, opracowany przez konsultanta krajowego ds. chorób zakaźnych oraz Prezesa Polskiego Towarzystwa Epidemiologów I Lekarzy Chorób Zakaźnych z dnia 15-03-2020, rekomendowany przez Ministerstwo Zdrowia oraz Główny Inspektorat Sanitarny

Racjonalne stosowanie środków ochrony osobistej w aspekcie COVID-19 (zalecenia WHO)

Niniejszy dokument zawiera podsumowanie zaleceń WHO dotyczących racjonalnego stosowania środków ochrony indywidualnej (ang. personal protective equipment; PPE) w ochronie zdrowia i społeczności lokalnej, a także podczas transportu.

Niniejszy dokument jest przeznaczony dla osób zajmujących się dystrybucją i zarządzaniem środkami ochrony indywidualnej, a także dla organów systemu zdrowia publicznego i osób przebywających w placówkach ochrony zdrowia i społecznościach lokalnych, i ma na celu dostarczenie informacji o tym, kiedy stosowanie środków ochrony indywidualnej jest najbardziej odpowiednie. WHO będzie aktualizować te zalecenia w miarę pojawiania się nowych informacji.

Racjonalne stosowanie środków ochrony osobistej w przypadku COVID-19 (PDF)

WHO Personal Protective Equipment PPE [ENG] (PDF)

Nowy koronawirus (2019_nCoV) – zagrożeniem dla zdrowia publicznego o znaczeniu międzynarodowym

WHO ogłosiło nowy koronawirus (2019-nCoV) zagrożeniem dla zdrowia publicznego. Co to oznacza i jakie ma konsekwencje? Co wiemy o nowym wirusie i gdzie szukać aktualnych informacji? Informacje na ten temat znaleźć można w prezentacji, którą nasz Zespół przygotował na potrzeby zajęć ze studentami i lekarzami (pdf poniżej).

W świetle Międzynarodowych Przepisów Zdrowotnych WHO (IHR – International Health Regulation, 2005) zagrożenie zdrowia publicznego o znaczeniu międzynarodowym (PHEIC – Public Health Emergency of International Concern) to: „wydarzenie nadzwyczajne, które: stanowi zagrożenie dla zdrowia publicznego w innych państwach poprzez międzynarodowe rozprzestrzenianie się chorób; potencjalnie wymaga skoordynowanej reakcji międzynarodowej”. Odpowiedzialność za ustalenie, czy dane wydarzenie należy do tej kategorii, spoczywa na Dyrektorze Generalnym WHO i wymaga zwołania komitetu ekspertów – Komitetu Nadzwyczajnego IHR. Komitet ten doradza Dyrektorowi Generalnemu w sprawie zalecanych środków, które należy ogłaszać w sytuacjach nadzwyczajnych, zwanych zaleceniami tymczasowymi. Tymczasowe zalecenia obejmują środki zaradcze, które mają zostać wdrożone przez Państwo – Stronę, którego PHEIC dotyczy lub przez inne Państwa – Strony, w celu zapobiegania lub ograniczenia międzynarodowego rozprzestrzeniania się choroby powodującej zagrożenie i uniknięcia niepotrzebnej ingerencji (o ile to możliwe)  w pasażerski i towarowy ruch międzynarodowy.

Światowa Organizacja Zdrowia ogłasiła PHEIC dopiero po raz szósty. Wcześniejsze to: kwiecień 2009 r.  - z powodu epidemii świńskiej grypy (H1N1), maj 2014 r. - z powodu „powrotu” wirusa polio (Afganistan, Pakistan, Nigeria), sierpień 2014 r. – z powodu epidemii gorączki krwotocznej wywołanej wirusem Ebola w Afryce Zachodniej, luty 2016 r. – w związku z epidemią zakażeń wirusem Zika na Półkuli Zachodniej, czerwiec 2019 r. – z powodu zachorowań wywołanych wirusem Ebola w Demokratycznej Republice Kongo.

- - -

1. Jak skutecznie myć ręce?

2. Koronawirus - jak zapobiegać zakażeniu?

3. Koronawirus - pamiętaj!

4. Koronawirus - infolinia

5. Co musisz wiedzieć o koronawirusie?

Dlaczego mydło tak dobrze radzi sobie z SARS-CoV-2?

Dlaczego mydło działa tak dobrze na koronawirusy? Otóż najsłabszym ogniwem wirusa jest podwójna lipidowa otoczka. Mydło rozpuszcza otoczkę lipidową, a wirus rozpada się jak domek z kart i „umiera”, a mówiąc językiem naukowym - staje się nieaktywny.

Preparaty dezynfekujące, nasączane chusteczki antybakteryjne, żele i kremy zawierające alkohol (co najmniej 60%), zawierają też mydło, są więc tym samym droższą, ale wcale nie skuteczniejszą alternatywą w zwalczaniu koronawirusa. Środki do dezynfekcji na bazie alkoholu są zalecane (konieczne!) wtedy, gdy mamy bezpośredni kontakt z pacjentami.

W domu lub gdy wykonujemy czynności administracyjne – wystarczy umycie rąk wodą z mydłem (częste, dokładne i trwające co najmniej 20 sekund). Mycie rąk wyłącznie wodą nie jest skuteczną procedurą w przypadku koronawirus. Nie ma dokładnych badań, jak długo koronawirus SARS-CoV utrzymuje się na powierzchniach, aktualne obserwacje wskazują, że może to być czas od kilku godzin do dziewięciu dni. Zdolność do przeżycia koronawirusów na powierzchni maleje w temperaturze 30-40ºC, zależy też od rodzaju powierzchni.

Naukowcy z Narodowego Instytutu Alergii i Chorób Zakaźnych (NIAID) odkryli, że na powierzchniach wykonanych z miedzi SARS-CoV-2 przeżył do czterech, na tekturze - do 24 godzin. Najdłużej, bo 2-3 dni wirus utrzymywał się na plastiku i stali nierdzewnej, krócej na porcelanie i teflonie.

Środki ochrony osobistej dla personelu medycznego – w związku z COVID-19

Zapasy środków ochrony indywidualnej dla personelu medycznego są ograniczone (w skali globalnej, jak krajowej). Zgodnie z zaleceniami WHO, środki ochrony osobistej dla personelu medycznego powinny być stosowane racjonalnie, z uwzględnieniem rodzaju i miejsca wykonywanych czynności:

-  personel medyczny zaangażowany w bezpośrednią opiekę nad pacjentami z COVID-19 powinien stosować następujące środki ochrony osobistej:

- jednorazowy fartuch (z włókniny, niewsiąkający),

- jednorazowe rękawiczki,

- jednorazowa maska chirurgiczna,

- ochrona oczu (okulary, gogle lub osłona twarzy/przyłbica); 

UWAGA: Według CDC, maski chirurgiczne stanowią akceptowalną alternatywę dla masek FFP2, N95 w przypadku ich ograniczonej dostępności;

- personel medyczny zaangażowany w wykonywanie procedur przy pacjencie z COVID-19, w czasie których możliwe jest wytwarzanie aerozolu (np. intubacja dotchawicza, wentylacja nieinwazyjna, tracheostomia, resuscytacja krążeniowo-oddechowa, wentylacja manualna przed intubacją, bronchoskopia) powinien stosować następujące środki ochrony osobistej:

- jednorazowy fartuch (z włókniny, niewsiąkający),

- jednorazowe rękawiczki,

- maski z filtrem FFP2, N95 lub równoważny standard (należy unikać stosowania tych masek dłużej niż 4 godziny, jedna maska może być stosowana podczas opieki nad różnymi pacjentami z tym samym rozpoznaniem),

- ochrona oczu, (okulary, gogle lub osłona twarzy/przyłbica).

UWAGA: Personel medyczny powinien stosować sprzęt jednorazowego użytku (maski, rękawiczki, fartuchy). W przypadku wielorazowego sprzętu służącego do ochrony oczu (gogle, okulary, osłony twarzy/przyłbice) – należy go po użyciu zdezynfekować  i umyć, zgodnie z zaleceniami producenta.

Piśmiennictwo:

1. WHO. Interim guidance, 27 February 2020. Rational use of personal protective equipment for coronavirus disease 2019 (COVID-19). https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/331215/WHO-2019-nCov-IPCPPE_use-2020.1-eng.pdf  (data wejścia 10.03.2020)

2. CDC. Interim Infection Prevention and Control Recommendations for Patients with Suspected or Confirmed Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) in Healthcare Settings. https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/infection-control/control-recommendations.html (data wejścia 10.03.2020)

Poniżej zamieszczamy:

 -  prezentację z zaleceniami konsultanta krajowego ds. medycyny rodzinnej (1)

-   zalecenia ECDC opracowane na zlecenie konsultanta krajowego ds. anestezjologii i intensywnej terapii dotyczące stosowania środków ochrony osobistej przez personel medyczny (2)

- zalecenia WHO dotyczące stosowania środków ochrony osobistej  - w zależności od rodzaju i miejsca wykonywanych procedur (3)

Koronawirus – podsumowanie danych epidemiologicznych z Włoch

Włoskie Ministerstwo Zdrowia podało, że analiza przeprowadzona przez Istituto Superiore di Sanità (ISS) potwierdza, że wszystkie grupy wiekowe, w tym młodzi ludzie, przyczyniają się do rozprzestrzeniania się COVID-19 w tym kraju. Jedna piąta osób z pozytywnym wynikiem testu na obecność wirusa Sars-CoV-2 we Włoszech ma od 19 do 50 lat. Silvio Brusaferro, prezes Instytutu, zauważył, że istnieje wiele przykładów ludzi, zwłaszcza młodych, naruszających zalecenia mające na celu ograniczenie rozprzestrzeniania się infekcji, osoby te w ten sposób przyczyniają się do transmisji wirusa w populacji.

Analiza wykazała, że ​​spośród 8342 pozytywnych przypadków zarejestrowanych do 9 marca  2020 (godz. 10.00), 1,4% to osoby poniżej 19 roku życia, 22% to osoby w wieku 19-50 lat, 37,4% to osoby między 51 a 70 rokiem życia, a 39,2% pacjentów jest w wieku powyżej 70 lat,  mediana wieku zakażonych SARS-CoV-2 to 65 lat.

62,1% przypadków zachorowań wywołanych przez SARS-CoV-2 stwierdzono u mężczyzn, a 583 osoby, które uzyskały pozytywny wynik badania w kierunku SARS-CoV-2, to pracownicy służby zdrowia.

Ponadto, analiza dostępnych danych wskazuje, że mediana czasu, jaki upłynął od wystąpienia objawów do rozpoznania, wynosi 3-4 dni. 10% przypadków zakażenia SARS-CoV-2 jest bezobjawowych, 5% zakażonych manifestuje niewielkie objawy, 30% ma objawy łagodne, 31% ma objawy klasyczne, 6% ma poważne objawy, stan 19% zakażonych określa się jako krytyczny, a 24% badanych przypadków jest hospitalizowanych. Analiza potwierdza również, że 56,6% zmarłych pacjentów ma ponad 80 lat, a dwie trzecie z nich ma co najmniej trzy istniejące wcześniej choroby przewlekłe.

Odniesienie: https://bit.ly/3aNx3Ak

ŹRÓDŁO: MOH Ita