W  numerze 2/2020 czasopisma Uczelni pt. „Medycyna  Dydaktyka Wychowanie” ukazał się artykuł poświęcony rozpoczynającej się pandemii COVID-19 autorstwa dr hab. n. med. Anety Nitsch-Osuch, kierownika Zakładu Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego.

Epidemiolodzy są zgodni: średnio raz na dziesięć lat na świecie pojawia się nowy koronawirus, stając się problemem klinicznym indywidualnych pacjentów, ale także powodując zagrożenia dla zdrowia publicznego. W 2002 roku obserwowano zachorowania znane jako SARS (ang. Severe Acute Respiratory Syndrome), zespół ciężkiej ostrej niewydolności oddechowej, zanotowano wówczas 8.437 zachorowań, śmiertelność wynosiła 10%. Pierwszy raz rozpoznał chorobę lekarz WHO, Carlo Urbani, który diagnozował 48-letniego biznesmena z nieznanym schorzeniem przebiegającym tak jak zapalenie płuc, sam zakaził się od niego i zmarł 29 marca 2003 roku w Tajlandii. W 2012 roku po raz pierwszy raportowano zachorowania nazwane  MERS, bliskowschodni zespół oddechowy (ang. Middle East Respiratory Syndrome), znanych jest 2494 zachorowań, śmiertelność wynosiła 34%. Prawdopodobnym źródłem dla SARS i MERS były nietoperze i wielbłądy. Po raz trzeci koronawirus zwrócił na siebie światową uwagę nie zachowując dziesięcioletniej przerwy, bo w 2020 roku…

W dniu 11 marca 2020 roku dyrektor WHO, Tedros Adhanom Ghebreyesus, ogłosił drugą pandemię XXI wieku – pandemię koronawirusa SARS-CoV-2 (ang. Severe Acute Respiratory Syndrome Coronavirus 2), wywołującego chorobę COVID-19 (ang. Coronavirus Disease). Jak podkreślił, jest to pierwsza pandemia wywołana przez koronawirusa (ale druga w tym stuleciu, po pandemii wywołanej przez wirus grypy A (H1N1) pdm 09 w 2009 roku). W Polsce wirus SARS-CoV-2 pierwsze potwierdzone zachorowanie stwierdzono   4 marca 2020 roku. Jak należało się spodziewać i co było nieuniknione, liczba zachorowań zwiększała się. Pozostaje odpowiedź na pytanie, czy w naszym kraju powtórzy się model włoski (z dużą liczbą zachorowań i licznymi zgonami), czy niemiecki (gdzie pandemia wydaje się być lepiej kontrolowana). Szansą na uniknięcie modelu włoskiego jest wdrożenie działań mających na celu „dystansowanie społeczne”, czyli zamknięcie szkół, galerii handlowych, telemedycyny – wszystko po to, by ograniczyć możliwą transmisję wirusa w populacji.

Pełny tekst artykułu w załączonym pliku pdf z nr 2/2020 MDW do pobrania >>>TU<<<

W dniu 5 marca 2020 roku odbyła się publiczna obrona lekarz Anny Jagielskiej z Zakładu Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego WUM. Tytuł rozprawy brzmiał: „Ocena skuteczności immunologicznej oraz tolerancji tetrawalentnej szczepionki przeciw grypie u chorych z otyłością”.

Promotorem była dr hab. Aneta Nitsch-Osuch (kierownik ZMSiZP WUM), a recenzentami byli: prof. dr hab. n. med. Adam Antczak (kierownik Kliniki Pulmonologii Ogólnej i Onkologicznej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi) oraz dr hab. n. med. Mariusz Duplaga, prof. nadzw. UJ, kierownik Zakładu Promocji Zdrowia i e-Zdrowia Uniwersytetu Jagiellońskiego).

Na podstawie przeprowadzonego badani, po analizie uzyskanych wyników, doktorantka sformułowała następujące wnioski: 1. Tetrawalentna inaktywowana szczepionka przeciw grypie typu „split” jako skuteczna immunologicznie powinna być stosowana u pacjentów z otyłością w celu ochrony przed zachorowaniem. 2. Stopień otyłości nie wpływa niekorzystnie na skuteczność immunologiczną tetrawalentnej inaktywowanej szczepionki przeciw grypie, w związku z czym może ona być rekomendowana u wszystkich chorych z otyłością. 3.Tetrawalentna inaktywowana szczepionka przeciw grypie jest dobrze tolerowana przez pacjentów otyłych i może być bezpiecznie stosowana.

Wśród licznych gości zgromadzonych na obronie była m.in. prof. Lidia Brydak, kierownik Krajowego Ośrodka ds. Grypy z Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego-Państwowego Zakładu Higieny, w którym wykonywane były oznaczenia miana przeciwciał oraz prof. Longina Kłosiewicz-Latoszek, dyrektor naukowy Instytutu Żywności i Żywienia, gdzie mieści się poradnia w której rekrutowani byli pacjenci do badań.

W dniu 25 lutego 2020 roku, na zaproszenie dr hab. n. med. Ewy Bałkowiec-Iskry, koordynatora Programu Patronackiego WUM dla uczniów liceów, odbył się wykład, który wygłosił dr n. med. Tomasz Dzierżanowski, kierownik Pracowni Medycyny Paliatywnej w Zakładzie Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego. 

Prelegent podkreślił, iż medycyna ma różne oblicza. Z jednej strony zajmuje się człowiekiem od pierwszych chwil jego zaistnienia – położnictwo, neonatologia i pediatria. Z drugiej – także człowiekiem u kresu życia. Przez tysiąclecia chory nieuleczalnie pozostawiany był w okresie umierania sam sobie i rodzinie. Dopiero w połowie XIX wieku zrodziła się świadomość konieczności zapewnienia dobrych warunków umierania oraz organizacji instytucji medycznych nakierowanych na leczenie i pielęgnację pacjentów w schyłkowym okresie choroby. Około 50 lat temu powstała dziedzina medycyny zajmująca się tymi chorymi – medycyna paliatywna, a zasady leczenia bólu sformułowano jeszcze później. 

Wykładowca wyjaśnił licealistom, iż celem medycyny paliatywnej jest jak najwyższa jakość życia chorych i ich rodzin stojących wobec nieuleczalnej i postępującej choroby, poprzez zapobieganie i leczenie przyczyn cierpienia w czterech obszarach: somatycznym, psychicznym, socjalnym i duchowym. Korzeniem całej współczesnej medycyny, a szczególnie medycyny paliatywnej, jest zasada bezwarunkowej wartości życia. Z niej wyrasta koncepcja godności człowieka w każdym aspekcie jego życia, także w okresie cierpienia i umierania. Victor E. Frankl zauważył, że „nie tylko życie kreatywne i polegające na bogactwie doznań ma sens; skoro życie jako takie ma jakikolwiek sens, wówczas musi mieć go również cierpienie". Opieka paliatywna wyraża szacunek wobec wartości życia chorego, przez co uznaje czas umierania za proces naturalny, nie opóźnia zgonu osoby umierającej (poprzez odstąpienie lub zaniechanie terapii daremnej/uporczywej), ale też nie przyspiesza zgonu i zdecydowanie przeciwstawia się eutanazji i wspomaganemu samobójstwu.

Licealista, decydując się na studia medyczne, wybiera najpiękniejszy zawód, jaki można sobie wyobrazić – nie tylko zawód trudny i wymagający nieprzeciętnych zdolności nauki, ale też dający możliwość pełnej realizacji swojego człowieczeństwa – poprzez pomoc osobom słabym, chorym i umierającym. A Warszawski Uniwersytet Medyczny jest jednym z najlepszych miejsc realizacji swojego marzenia stania się lekarzem czy pielęgniarką.

Więcej o medycynie paliatywnej w numerze 1/2020 czasposima Medycyna Dydaktyka Wychowanie - do pobrania tutaj.

W dniu 7 stycznia 2020 roku odbyła się publiczna obrona rozprawy doktorskiej mgr Katarzyny Gutkowskiej pt. „Analiza tolerancji i akceptowalności alkoholowego preparatu do dezynfekcji rąk– praktyczna weryfikacja protokołu WHO wraz z oceną aparaturową”.

Funkcje promotora i promotora pomocniczego pełnili dr hab. n. med. Aneta Nitsch – Osuch oraz dr n. med. Patryk Tarka z Zakładu Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego WUM. Recenzentami w przewodzie doktorskim byli Pani prof. dr hab. n. med. Irena Choroszy – Król z Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu oraz Pan płk prof. dr hab. n. med. Krzysztof Korzeniewski w Wojskowego Instytutu Medycznego.

Obrona odbyła się przed Radą Dyscypliny Nauk o Zdrowiu i kandydatka uzyskała stopień doktora nauk o zdrowiu.

Najważniejsze wnioski z pracy to: 1. badany preparat do dezynfekcji rąk na bazie alkoholu był dobrze tolerowany i akceptowany przez personel go stosujący, w związku z czym może być polecany do stosowania; 2. kondycja skóry w czasie stosowania badanego preparatu w cenie subiektywnej dokonywanej przez personel go używający poprawiła się  w czasie jego stosowania (co pozwala obalić mit możliwym o niekorzystnym wpływie środków do dezynfekcji na stan skóry); 3. wykonywany zawód był czynnikiem mogącym wpływać na ocenę tolerancji i akceptowalności preparatu do dezynfekcji rąk, przedstawiciele zawodów niemedycznych gorzej preparat akceptowali i oceniali w porównaniu do zawodów medycznych, co może wynikać z gorszej znajomości zasad higieny rąk, a więc wskazuje na potrzebę intensyfikacji działań edukacyjnych w tym obszarze.; 4. protokół WHO do oceny tolerancji i akceptacji środka do dezynfekcji rąk był użyteczny, ale jego zastosowanie czasochłonne, co może ograniczać jego częste stosowanie.