Konferencja „Zagrożenia epidemiologiczne a zdrowie publiczne – wczoraj, dziś, jutro”

W dniach 23-24 września 2021 roku odbyła się konferencja „Zagrożenia epidemiologiczne a zdrowie publiczne – wczoraj, dziś, jutro” zorganizowana przez Zakład Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego WUM w ramach realizacji grantu Ministerstwa Edukacji i Nauki „Doskonała Nauka”, pod patronatem JM Rektora WUM, Głównego Inspektora Sanitarnego oraz Polskiego Towarzystwa Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego.

Konferencja miała charakter hybrydowy i zgromadziła 300 uczestników, którzy wysłuchali kilkudziesięciu wykładów wygłoszonych przez wybitnych ekspertów w swoich dziedzinach: klinicystów, badaczy z obszaru nauk podstawowych, specjalistów zdrowia publicznego.

Przystępując do konkursu grantowego w 2019 roku, organizatorzy zaproponowali tytuł konferencji, chcąc przede wszystkim zwrócić uwagę na fakt, iż choroby zakaźne są nadal groźne, mimo ogromnego postępu wiedzy w naukach medycznych.  Ale pojawienie się wirusa SARS-CoV-2 i ogłoszenie pandemii w marcu 2020, zmieniło nasze życie, nasz świat i dzisiaj nikogo nie trzeba przekonywać, że chorób zakaźnych nie można bagatelizować.

Temat pandemii z oczywistych względów był szeroko omawiany w czasie konferencji. Aktualnie prowadzone są intensywne badania mające na celu wyjaśnienie dlaczego u części pacjentów obserwowany jest bardzo gwałtowny przebieg zakażenia, co tłumaczy się predyspozycjami genetycznymi, a także zjawiskiem „burzy cytokinowej” polegającym na nadmiernej reakcji immunologicznej organizmu na zakażenie. W świetle ostatnich badań wydaje się, że główną cytokiną produkowaną w nadmiarze w przypadku zakażenia SARS-CoV-2 jest interleukina IL-6. Im więcej wiemy na temat patomechanizmu zakażenia, tym bardziej prawdopodobny jest sukces wieńczący poszukiwania leków działających przyczynowo wobec wirusa. Aktualnie prowadzonych jest na świecie 5849 badań klinicznych nad lekami przeciw COVID-19, z których 29% dotyczy leków już znanych, takich jak np. remdesiwir, tocilizumab, fawipirawir, ritonawir, lopinawir.

W czasie konferencji eksperci zgodnie podkreślali, iż lista pytań związanych z COVID-19, na które nie znamy jeszcze odpowiedzi jest długa, m.in. nadal nie wiadomo jak zakażenie przebyte przez kobietę w ciąży wpłynie na rozwój dziecka w perspektywie obserwacji długoterminowej, czy też jak zanieczyszczenia powietrza (smog) pogarszają przebieg zakażenia.

Należy pamiętać, że oprócz COVID-19 występują inne choroby zakaźne, w związku z tym konieczne jest nadal wykonywanie szczepień (np. przeciw odrze, krztuścowi, grypie) czy też szeroko dostępne testowanie w kierunku HIV (w pierwszych miesiącach pandemii było ono utrudnione), by sytuacja epidemiologiczna nie pogorszyła się. Na liście tzw. chorób zakaźnych o rosnącym znaczeniu (ang. re-emerging diseses) znajduje się m.in. gruźlica (w związku ze zjawiskiem prątków wieloopornych) czy grypa (w związku z potencjałem pandemicznym, jak i możliwością pokonania bariery międzygatunkowej). Nieustającym zagrożeniem jest szerzenie się wieloopornych bakterii, co wynika z nadużywania antybiotyków. W czasie konferencji przeprowadzono innowacyjne interaktywne warsztaty powalające uczestnikom na podejmowanie decyzji terapeutycznych i wspólne omówienie z ekspertami słuszności dokonanych wyborów leczniczych. Przedstawiono też niepublikowane wcześniej dane dotyczące zakażeń szpitalnych, zwracając uwagę na rosnącą w naszym kraju liczbę zakażeń wywołanych przez Clostridium difficile czy Klebsiella pneumoniae NDM. Odrębne warsztaty poświęcono szeroko pojętemu zagadnieniu bezpieczeństwa pacjenta w kontekście przede wszystkim profilaktyki zakażeń szpitalnych, podkreślając rolę procedur sanitarno-higienicznych, które powinny być znane i przestrzegane przez personel medyczny.

Zagrożenia dla zdrowia publicznego związane są nie tylko z czynnikami zakaźnymi, ale wynikają też z nieprawidłowych zachowań i nawyków, co skutkuje m.in. zaburzeniami odżywiania (otyłością). W czasie warsztatów uczestnicy mieli możliwość dokonania oceny poprawności zbilansowania diety, jak i poznania współczesnych zasad komunikacji społecznej w sytuacji kryzysu zdrowotnego (co jest tematem nieporuszanym wystarczająco często przez profesjonalistów medycznych).

Podsumowując konferencję, uczestnicy byli zgodni, że potrzebny jest sprawny system ochrony zdrowia, nakierowany nie tylko na medycynę naprawczą, ale w większym zakresie uwzględniający działania profilaktyczne. 

W dniach 25.06 – 02.07.2021 roku dr n. ekon. Magdalena Bogdan uczestniczyła w wizycie studyjnej w ramach programu Erasmus + Teaching Staff Mobility na Uniwersytecie w Granadzie w Hiszpanii.

W ramach wizyty odbyto szereg konsultacji z pracownikami Departamentu Medycyny Prewencyjnej i Zdrowia Publicznego, Uniwersytetu w Granadzie. Dr Magdalena Bogdan zaprezentowała zarówno dorobek indywidualny jak również obszary badawcze Zakładu Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego WUM. Swoje prezentacje przedstawili także pracownicy hiszpańskiej uczelni, w tym prof. Aurora Bueno oraz dr Carmen Amezcua Prieto.  Podczas wizyty omówiono możliwości dalszej współpracy, w tym realizacji badań naukowych, wspólnego aplikowania o międzynarodowe granty badawcze oraz przygotowania publikacji naukowych. Mimo napiętego planu spotkań udało się również odwiedzić piękne miejsca Andaluzji.

Pani Doktor była pod wrażeniem gościnności i serdeczności gospodarzy wizyty oraz ich chęci dzielenia się doświadczeniami. Mamy nadzieję na rewizytę hiszpańskich naukowców na naszej uczelni.

W trwającej od kilku miesięcy akcji szczepień przeciw COVID-19 studentów WUM uczestniczyli czynnie pracownicy Zespołu Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego: dr n. med. i n. o zdr. Anna Jagielska, dr n. med. Katarzyna Lewtak i prof. Aneta Nitsch-Osuch. Dołączyła też do nas m.in. pani dr n. med. Olga Tronina z Kliniki Medycyny Transplantacyjnej, Nefrologii i Chorób Wewnętrznych WUM. Punkt szczepień w Szpitalu Klinicznym im. Ks. Anny Mazowieckej przy ul. Karowej cieszył się dużym zainteresowaniem naszych studentów, a szczepienia przebiegały sprawnie. Cieszymy się, że dzięki szczepieniom wspólnie możemy wracać do normalności!

W cenionym czasopiśmie Polskie Archiwum Medycyny Wewnętrznej został opublikowany artykuł o przebiegu epidemii Clovid-19 z perspektywy danych o hospitalizacjach z powodu tej choroby w Polsce. Jest to pierwsza w` Polsce analiza obejmująca wszystkie przypadki hospitalizacji w liczbie 8252, od wystąpienia tej choroby do września roku 2020.

Wyniki badań wskazują że prawdopodobieństwo przebiegu choroby, wymagające hospitalizacji jest większe wśród mężczyzn niż wśród kobiet, wśród mieszkańców miast niż u mieszkańców wsi. W grupie hospitalizacji zakończonych zgonem stwierdzono więcej chorych starszych, pochodzących z miast, posiadających choroby współistniejące.

Wyniki dotyczące różnic w liczbie pacjentów hospitalizowanych ze skutkiem śmiertelnym i bez zgonu, mogą być pomocne w rozpoznawaniu pacjentów wymagających szczególnej opieki medycznej i profilaktyki podczas hospitalizacji.

Artykuł powstał we współpracy z Narodowym Instytutem Zdrowia Publicznego – Państwowym Zakładem Higieny, gdzie jest prowadzony ogólnopolski rejestr hospitalizacji.

Zachęcamy do zapoznania się z pełnym tekstem artykułu na stronie: https://www.mp.pl/paim/issue/article/15946/